آشنایی با خصوصیات مهم کابل مناسب جهت کاربردهای خاص
کابل‌های برق به‌عنوان اصلی‌ترین واسطه‌های اتصال و انتقال جریان برق شناخته می‌شوند و آشنایی با مشخصات و کاربردهای آن‌ها ضروری است. کابل‌ها از کنار هم قرار گرفتن چند رشته سیم که هر کدام شامل هادی و لایه عایق هستند تشکیل می‌شوند و قادرند به‌خوبی جریان برق را منتقل و جابه‌جا کنند. در این مقاله قصد داریم کاربردهای مختلف سیم و کابل را به شما معرفی کنیم تا بدانید برای "کدام کار باید از چه کابل یا سیمی" استفاده کنید. با ما همراه باشید.
انواع کابل برق و کاربرد آن بر اساس "کاربرد"
بر این اساس، کابل‌های برق به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
• کابل مسلح: این نوع کابل‌ها برای تحمل ضربه‌ها، فشار، نفوذ رطوبت و مقاومت در برابر عوامل خارجی طراحی شدند و برای این منظور از نوارهای فولادی و غلاف‌های سربی استفاده می‌شود.
• کابل غیرمسلح: این کابل‌ها فاقد ساختمان مقاومتی در برابر عوامل خارجی هستند و تنها از نظر جریان الکتریکی عایق شدند.
بر اساس نوع کاربری، کابل‌های برق به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
• کابل برق با هدف انتقال قدرت
• کابل برق با هدف انتقال سیگنال
• کابل برق با هدف تأمین روشنایی و راه‌اندازی وسایل برقی
انواع کابل برق و کاربرد آن بر اساس "تعداد رشته‌ها"
تعداد رشته‌های کابل یکی دیگر از فاکتورهای طبقه‌بندی آن است. انواع کابل‌های برق بر اساس تعداد رشته‌ها به شرح زیر است:
• کابل‌های ۱ تا ۵ رشته‌ای: معمولاً کابل‌های فشار ضعیف (LV) هستند.
• کابل‌های ۱ تا ۳ رشته‌ای: معمولاً کابل‌های فشار متوسط (MV) هستند.
• کابل‌های ۱ تا ۳ رشته‌ای: معمولاً کابل‌های فشار قوی (HV) هستند.
• کابل‌های کنترل و ابزار دقیق: تعداد رشته‌های کابل کنترل معمولاً از ۳ تا ۶۱ رشته می‌باشد و در موارد خاص از تعداد رشته‌های بالاتر نیز استفاده می‌شود.
انواع کابل برق و کاربرد آن‌ها بر اساس "مکان استفاده"
کابل‌ها از نظر عملکرد و محل استفاده به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1. کابل‌های هوایی: این کابل‌ها با مهار فولادی در مکان‌هایی استفاده می‌شوند که لازم است کابل روی تیرهای برق آویزان باشد..
2. کابل‌های زمینی: این کابل‌ها برای انتقال برق از داخل خاک استفاده می‌شوند.
3. کابل‌های ساختمانی: این نوع کابل‌ها که در همه جا یافت می‌شوند و از هادی‌های مسی و غلاف‌های PVC تشکیل شدند.
انواع کابل برق و کاربرد آن‌ها بر اساس "سطح ولتاژ"
کابل‌های برق را می‌توان بر اساس فشار و سطح ولتاژ به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد که هرکدام کاربردهای متنوعی دارند:
• کابل فشار قوی: این کابل‌ها از هادی مس یا آلومینیوم و با عایق XLPE ساخته می‌شوند و قادر به تحمل ولتاژهای بالاتر از ۳۶۰۰۰ وات هستند.
• کابل فشار متوسط: این کابل‌ها نیز دارای عایق XLPE و هادی مس یا آلومینیوم هستند، اما توان تحمل ولتاژ آن‌ها کمتر از ۳۶۰۰۰ وات است.
-
کابل فشار ضعیف: کابل‌های فشار ضعیف می‌توانند ولتاژهای بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت را تحمل کنند. این کابل‌ها شامل انواع مسی و آلومینیومی با عایق‌های مختلف پلیمری هستند و کاربردهای متعددی از جمله روشنایی و انتقال نیروی متحرکه به الکتروموتورها دارند.
• کابل ساختمانی: کابل‌های ساختمانی وظیفه تقسیم برق در ساختمان‌ها را بر عهده دارند و ساختارهای متنوعی دارند.
• کابل ابزار دقیق: کابل ابزار دقیق دارای سطح ولتاژ ۲۴ تا ۱۱۰ ولت بوده و در سیستم‌های کنترلی برای دریافت و ارسال سیگنال‌های دیجیتال و آنالوگ به تجهیزات و سنسورها استفاده می‌شوند.
• کابل برق ضد آتش: این کابل‌ها باید در مقابل آتش مقاومت بالایی داشته باشند. این کابل‌ها معمولاً در اماکن عمومی که از سیستم‌های اضطراری استفاده می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع کابل برق و کاربرد آن‌ها بر اساس "ساختمان داخلی"
کابل‌های برق به‌طورکلی از سه قسمت اصلی تشکیل می‌شوند:
• عایق کابل
• هادی کابل
• غلاف کابل (البته برخی کابل‌ها ممکن است فاقد غلاف باشند.)
کابل‌ها از نظر ساختمان داخلی تفاوت‌های ویژه‌ای دارند و به چند دسته تقسیم می‌شوند. رایج‌ترین طبقه‌بندی کابل‌ها از نظر ساختمان داخلی به شرح زیر است:
1. کابل با عایق کاغذی: این نوع کابل در ساختمان‌سازی و شبکه‌ها کاربرد زیادی دارد.
2. کابل با غلاف سربی: این نوع کابل در پمپ بنزین‌ها، تصفیه‌خانه‌ها و مناطق ذخیره نفت استفاده می‌شود.
3. کابل با عایق آلومینیوم: زمانی که نیاز به کابلی برای انتقال انرژی از طریق زمین است، کابل با عایق آلومینیوم بهترین انتخاب است.
4. کابل پروتودور: این کابل برای انتقال و توزیع انرژی الکتریکی تا ۱ کیلو وات در کارخانه‌ها و شبکه‌های مختلف استفاده می‌شود.
5. کابل دریایی: نوعی از کابل پروتودور که برای انتقال انرژی برق تا ۱۰ کیلو وات از بستر رودخانه‌ها و دریاها استفاده می‌شود.
6. کابل با عایق پلاستیکی: هرچند که امروزه این نوع کابل تولید نمی‌شود اما در گذشته برای کشش‌ها کاربرد داشت.
انواع کابل برق بر اساس "نوع هادی"
کابل‌های برق را می‌توان بر اساس نوع و ساختار هادی نیز دسته‌بندی کرد:
• نوع هادی: مس و آلومینیوم با خلوص بالای ۹۹ درصد به‌صورت آنیل شده یا آنیل نشده به کار می‌روند. عملیات آنیل باعث انعطاف‌پذیری و نرمی سیم هادی می‌شود.
• ساختار هادی: از نظر ساختار هادی، کابل‌های برق به سه دسته هادی مفتولی، هادی استرند شده و هادی افشان تقسیم می‌شوند:
انواع کابل برق و کاربرد آن بر اساس "جنس عایق"
ویژگی‌هایی نظیر سختی، نرمی، چگالی، مقاومت در برابر شعله، دمای محیط کار، کم دود بودن، ضریب دی‌الکتریک، مقاومت در برابر ساییدگی، روغن و مواد شیمیایی، و فقدان هالوژن می‌توانند در تعیین نوع عایق کابل برق تأثیرگذار باشند.
• کابل برق با عایق پلی‌اتیلن
• کابل برق با عایق PVC
• کابل برق با عایق الاستومری
• کابل برق با عایق رابری
سخن پایانی
در این مقاله به‌طور مفصل درباره انواع کابل و سیم با هم صحبت کردیم. این روزها کابل‌ها و سیم‌ها در صنایع مختلف مشاهده می‌شوند و می‌توان گفت پر مصرف‌ترین نوع انرژی در جهان «انرژی الکتریسیته و برق» است و نمی‌توان زندگی بدون برق را در این روزها تصور کرد. وظیفه اصلی کابل برق «انتقال این انرژی به بخش‌های مختلف» است.
آخرین مقالات:
لیست معیارهای انتخاب سیم و کابل مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی محیط کار
کابل مسی یا آلومینیومی
آموزش اتصال سیم و کابل تلفن به لوازم الکتریکی
فارسی